Alüminyum, mekanik özellikleri sayesinde kütük kesitlerden metal şekillendirmek ve şekillendirmek için ideal olduğundan, ekstrüzyon ve şekil profilleri için sıklıkla tercih edilen bir malzemedir. Alüminyumun yüksek sünekliği, metalin işleme veya şekillendirme sürecinde çok fazla enerji harcamadan çeşitli kesitlere kolayca şekillendirilebileceği anlamına gelir ve alüminyumun erime noktası da genellikle sıradan çeliğin yaklaşık yarısı kadardır. Bu iki özellik, ekstrüzyon alüminyum profil işleminin nispeten düşük enerjili olduğu ve bu sayede takım ve üretim maliyetlerini düşürdüğü anlamına gelir. Son olarak, alüminyum aynı zamanda yüksek mukavemet/ağırlık oranına sahip olduğundan endüstriyel uygulamalar için mükemmel bir seçimdir.
Ekstrüzyon işleminin bir yan ürünü olarak, profil yüzeyinde bazen ince, neredeyse görünmez çizgiler oluşabilir. Bu, ekstrüzyon sırasında yardımcı takımların oluşumunun bir sonucudur ve bu çizgileri gidermek için ek yüzey işlemleri uygulanabilir. Profil kesitinin yüzey kalitesini iyileştirmek için, ana ekstrüzyon şekillendirme işleminden sonra yüzey frezeleme gibi çeşitli ikincil yüzey işleme işlemleri gerçekleştirilebilir. Bu işleme işlemleri, ekstrüde edilmiş profilin genel yüzey pürüzlülüğünü azaltarak parça profilini iyileştirmek için yüzey geometrisini iyileştirmek üzere uygulanabilir. Bu işlemler genellikle parçanın hassas konumlandırılmasının veya eşleşen yüzeylerin sıkı bir şekilde kontrol edilmesinin gerektiği uygulamalarda uygulanır.
Malzeme sütununda genellikle 6063-T5/T6 veya 6061-T4 vb. ile işaretlenmiş ürünler görürüz. Bu işaretteki 6063 veya 6061, alüminyum profilin markasını, T4/T5/T6 ise alüminyum profilin durumunu belirtir. Peki, aralarındaki fark nedir?
Örneğin: Basitçe söylemek gerekirse, 6061 alüminyum profil, yüksek tokluk, iyi kaynaklanabilirlik ve korozyon direnci ile daha iyi mukavemet ve kesme performansına sahiptir; 6063 alüminyum profil, malzemenin daha yüksek hassasiyete ulaşmasını sağlayabilen daha iyi plastisiteye sahiptir ve aynı zamanda daha yüksek çekme mukavemetine ve akma mukavemetine sahiptir, daha iyi kırılma tokluğu gösterir ve yüksek mukavemete, aşınma direncine, korozyon direncine ve yüksek sıcaklık direncine sahiptir.
T4 durumu:
Çözelti işlemi + doğal yaşlandırma, yani alüminyum profil ekstrüderden çıkarıldıktan sonra soğutulur, ancak yaşlandırma fırınında yaşlandırılmaz. Yaşlandırılmamış alüminyum profil nispeten düşük sertliğe ve iyi bir şekil değiştirilebilirliğe sahiptir, bu da daha sonra bükülme ve diğer deformasyon işlemleri için uygundur.
T5 durumu:
Çözelti işlemi + eksik yapay yaşlandırma, yani ekstrüzyon sonrası hava soğutmalı söndürme ve ardından 2-3 saat boyunca yaklaşık 200 derecede sıcak tutmak için yaşlandırma fırınına transfer. Bu durumdaki alüminyum nispeten yüksek bir sertliğe ve belirli bir oranda deforme olma özelliğine sahiptir. En yaygın olarak perde duvarlarda kullanılır.
T6 durumu:
Çözüm işlemi + tam yapay yaşlandırma, yani ekstrüzyondan sonra su soğutmalı söndürmeden sonra, söndürmeden sonra yapay yaşlandırma T5 sıcaklığından daha yüksektir ve yalıtım süresi de daha uzundur, böylece nispeten yüksek malzeme sertliği gereksinimleri olan durumlar için uygun olan daha yüksek bir sertlik durumuna ulaşılır.
Farklı malzemelerden ve farklı durumlardaki alüminyum profillerin mekanik özellikleri aşağıdaki tabloda ayrıntılı olarak gösterilmektedir:
Akma dayanımı:
Metal malzemelerin akma anındaki akma sınırı, yani mikro plastik deformasyona direnen gerilimdir. Belirgin bir akma değeri olmayan metal malzemeler için, %0,2 kalıcı deformasyona neden olan gerilim değeri, akma sınırı olarak belirlenir ve buna koşullu akma sınırı veya akma dayanımı denir. Bu sınırın üzerindeki dış kuvvetler, parçaların kalıcı olarak hasar görmesine ve onarılamaz hale gelmesine neden olur.
Çekme dayanımı:
Alüminyum belirli bir dereceye kadar esnediğinde, iç tanelerin yeniden düzenlenmesi nedeniyle deformasyona karşı direnç kabiliyeti tekrar artar. Bu aşamada deformasyon hızla gelişse de, gerilimin artmasıyla birlikte ancak gerilim maksimum değere ulaşana kadar artabilir. Bundan sonra, profilin deformasyona karşı direnç kabiliyeti önemli ölçüde azalır ve en zayıf noktada büyük bir plastik deformasyon meydana gelir. Numunenin kesiti burada hızla küçülür ve kırılıncaya kadar boyun bükme meydana gelir.
Webster sertliği:
Webster sertliğinin temel prensibi, belirli bir şekle sahip, söndürülmüş bir basınç iğnesi kullanarak, standart bir yay kuvveti altında numunenin yüzeyine bastırmak ve 0,01 mm derinliği Webster sertlik birimi olarak tanımlamaktır. Malzemenin sertliği, penetrasyon derinliğiyle ters orantılıdır. Penetrasyon ne kadar sığsa, sertlik o kadar yüksek olur ve bunun tersi de geçerlidir.
Plastik deformasyon:
Bu, kendiliğinden geri kazanılamayan bir deformasyon türüdür. Mühendislik malzemeleri ve bileşenleri elastik deformasyon aralığının ötesinde yüklendiğinde, kalıcı deformasyon meydana gelir; yani yük kaldırıldıktan sonra geri döndürülemez deformasyon veya kalıcı deformasyon, yani plastik deformasyon meydana gelir.
Gönderim zamanı: 09-Eki-2024
